چکيده :
پژوهش حاضربا هدف مقايسه رفتار اطلاع يابي آموزشي – پژوهشي دانشجويان تحصيلات تکميلي در استفاده از منابع اينترنتي و با روش پيمايشي صورت گرفته است . نمونه پژوهشي شامل 120 نفر دانشجوي تحصيلات تکميلي است که به روش نمونه گيري تصادفي از بين دانشگاههاي جامع و فني شهر تهران انتخاب شده اند . به منظور گرد آوري اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته با پايايي و روايي که از نظر اساتيد محترم و صاحب نظرانIT مورد تاييد بوده استفاده و براي تجزيه و تحليل داده ها از آزمون t و خی دو استفاده شده است .
يافته هاي پژوهشي نشان مي دهد که اکثر دانشجويان دوره ارشد از طريق سايت کتابخانه و دوره دکتري از طريق خانه به اينترنت دسترسي دارند. ميزان استفاده دانشجويان رشته فني مهندسي از اينترنت بيشتر از گروه علوم انساني است و همچنين توانايي اين گروه نيز در مقايسه با گروه علوم انساني بيشتر است و يافته ها نشان مي دهد که توانايي استفاده از اينترنت در رشته هاي تحصيلي مختلف متفاوت است.
همچنين يافته ها تفاوت معناداري بين دوره هاي تحصيلي و توانايي استفاده از اينترنت نشان مي دهد
نتايج پژوهش حاکي از آن است که بين مدت زمان استفاده از اينترنت و رشته تحصيلي ارتباط وجود دارد.بعبارتي گروه فني مهندسي زمان بيشتري را صرف جستجوي اطلاعات از اينترنت مي کنند . همچنين اين گروه اولويت اول خود براي کسب اطلاعات از منابع اطلاعاتي را ، اينترنت و سپس کتاب معرفي کردند درحالي که در گروه علوم انساني ، اولويت اول کتاب و سپس اينترنت مي باشد.
دانشجويان هدف ازجستجوي اطلاعات از اينترنت را پژوهش سپس کسب اطلاعات آموزشي اعلام کردند هدف از کسب اطلاعات براي انجام فعاليت هاي پژوهش و آموزشي را ،مرور پيشينه و سپس روز آمد کردن اطلاعات درسي اعلام کردند.
دانشجويان گروه فني ،نحوة آشنايي خود با امکانات اينترنت را در اولويت اول آزمون و خطا و در وهله دوم از طريق همکاران و دوستان مي دانند در حالي که در گروه علوم انساني آشنايي اول از طريق دوستان و آشنايان سپس از طريق آزمون و خطا مي باشد. هر چهار گروه ترجيحا” ، منابع اينترنتي مورد نياز خود را از طريق موتور جستجوي وب شناسايي مي کنند بررسي دلايل استفاده از اينترنت نيز تفاوت معناداري را بين دو گروه نشان مي دهد و دانشجويان مشکلاتي مانند عدم تسلط به زبان خارجي و پايين بودن سرعت شبکه و هزينه بالا را از موانع موجود بيان کردند.
همچنين بررسي ها ، نشان داده که رفتار صحيح جستجو در رشته هاي مختلف ، همچنين در دوره هاي تحصيلي مختلف متفاوت است.
هر چهارگروه خواستار يادگيري جستجو و استفاده از پايگاههاي اطلاعاتي هستند و پيشنهاداتي در جهت بهبود دستيابي استفاده از اينترنت بيان کردند.
فهرست مطالب
عنوان
فصل اول
مقدمه 1
بيان مساله 4
اهميت و ضرورت 6
اهداف پژوهشي 8
سوالات پژوهشي
فرضيه هاي پژوهشي 9
تعريف مفاهيم 10
تعاريف عملياتي مفاهيم 10
فصل دوم
مقدمه 12
رابطه خدمات دانشگاهي و توسعه ملي 13
تاثير دانشگاه در توسعه اقتصادي 14
تاثير دانشگاه در توسعه اجتماعي / سياسي 15
تاثير دانشگاه در توسعه فرهنگي 15
رسالت ، وظايف و خدمات دانشگاه 16
اينترنت 19
تاريخچه اينترنت 22
ابزارها و خدمات اينترنت 25
رفتار اطلاع 31
خاستگاه مفهوم اطلاع يابي 33
جست و جوي اطلاعات و ساز و کارهاي بهينه سازي آن 34
انتخاب يک بانک اطلاعاتي براي انجام جست و جو 35
فرمول جست و جو 36
ترکيب فرمول جست و جو با استفاده از عملکرد هاي موجود 37
انجام جست و 40
مدل هاي رفتار اطلاع يابي 41
مدل رفتار اطلاع يابي اليس 43
مدل رفتار اطلاع يابي كالتو 49
مدل رفتار اطلاع يابي بلكين 51
مدل رفتار اطلاع يابي مار چينونين 52
مدل رفتار اطلاع يابي ويلسون 54
مهارت باز يابي اطلاعات 62
رفتار اطلاع يابي مورد نياز در فرآيند پژوهش 64
فصل سوم
روش پژوهش 88
جامعه پژوهشي و روش نمونه گيري 88
ابزار پژوهش 89
روش تجزيه و تحليل داده ها 90
فصل چهارم
مقدمه 92
تجزيه و تحليل داده 93
فصل پنجم
بحث و نتيجه 119
پيشنهادها 129
پيشنهادات براي پژوهش آتي 129
محدوديت ها 130
منابع 134
منابع 138
چکيده 141
فهرست جداول
عنوان
جدول 2-1 : تحقيقات اليس وهمکاران 47
جدول 2-2 : مدل آگويلار 56
جدول 2-3 : چهار حالت اصلی جستجوی اطلاعات در وب 57
جدول 3-1 : توزيع فراواني دانشجويان بر حسب رشته تحصيلي 89
جدول 4-1 : عنوان : توزيع فراواني دانشجويان بر حسب جنس 93
جدول 4-2 توزيع فراواني سني دانشجويان 94
جدول 4-3 توزيع فراواني ميزان استفاده دانشجويان از اينترنت 95
جدول 4-4 : توزيع فراواني شيوه دسترسي دانشجويان به اينترنت 97
جدول 4-5 : توزيع فراواني ميزان توانايي دانشجويان در استفاده از اينترنت 98
شماره 4-6 : جدول خي دو مربوط به استفاده از اينترنت و رشته تحصيلي دانشجويان98
جدول 4-7 : جدول خي دو مربوط به توانايي استفاده از اينترنت و دوره هاي تحصيلي100
جدول 4-8 : توزيع فراواني مدت زمان استفاده از اينترنت توسط دانشجويان 101
جدول 4-9 : خي دو مربوط به مدت زمان استفاده از اينترنت و رشته تحصيلي 102
جدول 4-10 : توزيع فراواني اولويت استفاده از ابزارها و خدمات اينترنت 103
جدول 4-11 : توزيع فراواني استفاده دانشجويان از منابع اطلاعاتي 104
جدول 4-12 : توزيع فراواني اهداف دانشجويان از جستجوي اطلاعات 105
جدول 4-13 : توزيع فراواني اهداف پژوهشي دانشجويان 106
جدول 4-14 : توزيع فراواني اهداف آموزشي دانشجويان 107
جدول 4-15 : توزيع فراواني مربوط به شناسايي منابع اينترنتي 109
جدول 4-16 : توزيع فراواني نحوه آشنايي دانشجويان با اينترنت 110
جدول 4-17 توزيع فراواني دليل استفاده از اينترنت 112
جدول 4-18 :جدول في دو مربوط به دلايل استفاده از اينترنت و رشته تحصيلي 112
جدول 4-19 : بررسي رابطه يبن رفتار هاي صحيح جستجو و رشته تحصيلي 113
جدول 4-20 بررسي رابطه بين رفتار صحيح جستجو و دوره هاي تحصيلي 114
جدول 4-21 : توزيع فراواني مربوط به فراگيري خدمات اينترنت 114
جدول 4-22 : توزيع فراواني مربوط به عوامل عدم استفاده از اينترنت 115
جدول 4-23 : توزيع فراواني ميزان رضايت دانشجويان از وضعيت موجود اينترنت 116
فهرست نمودارها
عنوان
شکل 4-1 :نمودار مربوط به جنس پاسخ دهندگان 94
شکل 4-2 : نمودار سني پاسخ دهنده گان 95
شکل 4-3 : نمودار مربوط به ميزان استفاده دانشجويان 96
شکل 4-4 : نمودار مربوط به نحوه دسترسي دانشجويان 97
شکل 4-5 : نمودار مربوط به ميزان توانايي دانشجويان در استفاده از اينترنت 99
شکل 4-6 : نمودار مربوط به مدت زمان استفاده دانشجويان از اينترنت 101
شکل 4-7 : نمودار مربوط به اولويت استفاده از ابزارها و خدمات 104
شکل 4-8 : نمودار مربوط به اولويت دانشجويان در استفاده از منابع اطلاعاتي 104
شکل 4-9 : نمودار مربوط به اهداف دانشجويان در استفاده از اينترنت 106
شکل 4-10 : نمودار مربوط به اهداف پژوهشي دانشجويان 107
شکل 4-11: نمودار مربوط به اهداف آموزشي دانشجويان 109
شکل 4-12 : نمودار مربوط به شناسايي منابع اينترنتي 110
شکل 4-13: نمودار مربوط به نحوه آشنايي دانشجويان با منابع اينترنتي 111
شکل 4-14 : نمودار مربوط به دلايل استفاده از اينترنت 113
شکل 4-15 : نمودار مربوط به دلايل عدم استفاده از اينترنت 114
